και τα βουνά σηκώνουν οι λαοί στον ώμο τους
και πάνω τους η μνήμη καίει
Μάς λέει κάθε τραγούδι του Θεοδωράκη. Αυτή η λέξη, αυτός ο λόγος πηγάζει από το βάθος της χιλιόχρονης ιστορίας τού ανθρώπου που μάχεται για τη Ζωή και την Ελευθερία. «Ο άνθρωπος έλκεται από το φώς της ελευθερίας και επάνω σ’ αυτή τη προαιώνια διαδικασία είναι γραμμένη με φως και αίμα η ιστορία της ανθρωπότητας. Όμως, μέσα στο ίδιο φως της ελευθερίας συνυπάρχει η φλόγα της ψυχικής και πνευματικής τελείωσης τού ανθρώπου». Ο Θεοδωράκης αγάπησε τον Άνθρωπο και πάλεψε γι αυτόν. «Παντού, όπου ένας άντρας ή μια γυναίκα υποφέρει, αγαπάει, πεθαίνει, όπου ξεσηκώνεται για τη μάχη για την ελευθερία, η μουσική και τα τραγούδια τού Θεοδωράκη είναι εκεί, με την ψηλότερη μουσική όλων των λαών και κάθε εποχής, για να φωνάξει αυτόν τον πόνο ή αυτόν τον έρωτα, να υμνήσει αυτόν τον άνθρωπο, αυτή την εξέγερση, αυτή τη μάχη, για να μάς καλέσει να μοιραστούμε και να ζήσουμε αυτόν τον πόνο, αυτόν τον έρωτα, αυτή την αγωνία κι αυτή την εξέγερση, αυτή την ανίκητη ελπίδα».
Το όραμα της ειρηνικής συνύπαρξης
Ο Θεοδωράκης οραματίστηκε μια ευτυχισμένη ανθρωπότητα όπου ο κάθε άνθρωπος θα είναι «ένα κέντρο υπευθυνότητας, πρωτοβουλίας, ζωής, ένας δημιουργός, ένας ποιητής». Αυτό είναι το κέντρο της Σκέψης τού Θεοδωράκη. Απαραίτητη προϋπόθεση για τη δημιουργία μιας τέτοιας ανθρωπότητας, η ειρηνική συνύπαρξη των λαών. Ειρήνη για τον Θεοδωράκη δεν σημαίνει απλώς μία ρευστή κατάσταση «μη-πολέμου», σαν αυτή που ζούμε σήμερα. Είναι πρωτίστως η οριστική απαλλαγή της ανθρωπότητας «από τους φόβους και τους καταναγκασμούς των πολεμικών δαπανών και της πολεμικής ψύχωσης». Είναι κοινωνίες με Ελευθερία και Πολιτιστική Ανάπτυξη. Με άλλα λόγια , ο Θεοδωράκης, μιλά για μια άλλου τύπου κοινωνία, «ένα αρμονικό κοινωνικό σύνολο» , μια κοινωνία με «συνείδηση του εαυτού της», που θα λειτουργεί με γνώμονα το κοινό συμφέρον. Κατά τον Θεοδωράκη, ο άνθρωπος απελευθερώνεται, «γίνεται τελειωτικά και ολοκληρωτικά ελεύθερος» όταν το Εγώ γίνεται Εμείς. Ελευθερία για τον Θεοδωράκη σημαίνει υπευθυνότητα. Ο κάθε άνθρωπος να γνωρίζει πρωτίστως τον ίδιο του τον εαυτό - δηλαδή την σωματική, ψυχική και πνευματική του δύναμη- και να συμμετέχει μαζί με τους άλλους σ’ αυτό που ο ίδιος αποκάλεσε «το Μέτωπο της Ζωής». Φωτοδότης σ’ αυτή τη δύσκολη πορεία του ανθρώπου προς την επίγνωση κι ύστερα στην μεγάλη απόφαση για δράση και συμμετοχή είναι ο Πολιτισμός και η Τέχνη, η τροφή τού ψυχικού και πνευματικού κόσμου του ανθρώπου, όπως συχνά λέει. «Με τη βοήθεια του Πολιτισμού, η αισθητική χαρά μεταμορφώνεται σε ηθική δύναμη και αυτό με τη σειρά του σε ιδεολογικό περιεχόμενο».
Στην Αντίσταση
Ο Θεοδωράκης συμμετέχει στην Εθνική Αντίσταση από το 1941(Β’ παγκόσμιος πόλεμος) σε ηλικία μόλις 16 ετών. Συλλαμβάνεται και βασανίζεται. Μετά την απελευθέρωση (1944) θα βρεθεί «στο μάτι του κυκλώνα» των τραγικών γεγονότων που σημάδεψαν ανεξίτηλα την Ελλάδα. Εμφύλιος πόλεμος, παρανομία, σύλληψη, εξορία, βασανιστήρια. Ένας προδομένος αγώνας για λευτεριά, κοινωνική δικαιοσύνη, εθνική αξιοπρέπεια. Ο Μίκης δεν έλειψε ούτε μία μέρα από αυτόν τον αγώνα. Ήταν εκεί. Μέχρι τέλους. Χωρίς διλήμματα.
Η πολιτιστική επανάσταση
Ο Θεοδωράκης παίρνει την λόγια ποίηση από τις βιβλιοθήκες και την κάνει τραγούδι. Παίρνει τη συμφωνική μουσική από τις μεγάλες αίθουσες και την εντάσσει μέσα στο λαϊκό τραγούδι. Κι έτσι, το 1958 με την μελοποίηση του Επιτάφιου τού Γιάννη Ρίτσου, γεννιέται το «έντεχνο λαϊκό τραγούδι» και στη συνέχεια η πολιτιστική επανάσταση. «Υπήρξε τότε», γράφει ο Θεοδωράκης στην αυτοβιογραφία του, «μια εναρμονισμένη συμμετοχή […]. Μια ομαδική ‘απογείωση’ από την πεζή καθημερινότητα προς την περιοχή της ονειρικής πραγματικότητας» που σε συνδυασμό με μια συγκεκριμένη κοινωνική πολιτική δράση στόχευε στην «απολύτρωση του ατόμου, μέσα στα πλαίσια του κοινωνικού συνόλου. Με τα δυο αυτά στοιχεία-προσωπική απολύτρωση, κοινωνική απελευθέρωση-πίστευα ότι πάμε πιο γρήγορα και πιο ουσιαστικά προς την κατάκτηση της εναρμόνισης των μελών μιας δοσμένης κοινωνίας και επομένως προς την κοινωνική Αρμονία».
Ο Θεοδωράκης φορέας κοινωνικού πλούτου
Υπάρχει ωστόσο και μια άλλη διάσταση της κοινωνικής προσφοράς τού Θεοδωράκη. «Το μουσικό έργο τού Θεοδωράκη συνετέλεσε στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας με τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την άνθηση μιας σειράς επαγγελμάτων, την προσέλκυση τουριστών και την εξαγωγή τού ελληνικού πολιτισμού. Η παγκόσμια απήχηση της μουσικής του συνθέτη βοήθησαν , ώστε η Ελλάδα να κερδίσει εκατομμύρια φίλους σε όλον τον κόσμο και να ανοίξουν οι διεθνείς αγορές για κάθε τι ελληνικό. Από την ελληνική λογοτεχνία μέχρι το ελληνικό κρασί. Ιδιαίτερα επωφελήθηκε η μουσική «βιομηχανία» της χώρας από τις διεργασίες που προκάλεσε ο Θεοδωράκης . Ορόσημα της ελληνικής δισκογραφίας , όπως λ.χ. η ηχογράφηση του «Άξιον Εστί» το 1964, γέννησαν την ανάγκη για μεγαλύτερα στούντιο με πιο προηγμένη τεχνολογία , οι δε πωλήσεις εκατομμυρίων δίσκων οδήγησαν στην ανέγερση μεγαλύτερων εργοστασίων για την παραγωγή τους. Ολόκληροι επαγγελματικοί κλάδοι […] γνώρισαν από τη δεκαετία του 1960 αύξηση της απασχόλησης και υψηλότερες αμοιβές. Δεκάδες νέοι ερμηνευτές και μουσικοί έγιναν γνωστοί από τη συνεργασία τους με το Μίκη, ξεκινώντας έτσι μιαν επιτυχημένη καριέρα. Επίσης, ήταν δεκάδες οι μουσικοί επίγονοι του Θεοδωράκη που καθιερώθηκαν και σταδιοδρόμησαν ως συνθέτες και μαζί με αυτούς γενιές στιχουργών, τραγουδιστών, και μουσικών».
Η Κύπρος
Το πρόβλημα της Κύπρου είναι πάντα το αγκάθι στην καρδιά κάθε Έλληνα και κάθε Κύπριου, όπου γης. Το ίδιο ισχύει και για τον Θεοδωράκη. Το 1963 συναντάται για πρώτη φορά με τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο. Συμμετέχει, συχνά ως επικεφαλής, σε όλα τα συλλαλητήρια για την ανεξαρτησία της Κύπρου. Το 1964, τίθεται επικεφαλής της πορείας ειρήνης στην Κύπρο. Την ίδια χρονιά κάνει άλλα πέντε ταξίδια. Επισκέπτεται τις βομβαρδισμένες περιοχές. Συλλέγει θραύσματα από τις βόμβες και όταν επιστρέφει στην Ελλάδα αποδεικνύει με ομιλία του στη Βουλή ότι η Κύπρος βομβαρδίστηκε με βόμβες ναπάλμ! Αλλά η προσφορά του προς τον κυπριακό λαό δεν σταματά εδώ. Από το 1975 που οργανώνει συναυλία στο Παρίσι υπέρ των προσφύγων (είχε προηγηθεί η εισβολή των τουρκικών στρατευμάτων και η διχοτόμηση του νησιού) μέχρι σήμερα βρίσκεται στο πλευρό των Κυπρίων. Γίνεται η φωνή του λαού της Κύπρου. Δεκάδες συναυλίες, εκκλήσεις στη διεθνή κοινότητα, συνεντεύξεις, συναντήσεις με την πολιτική ηγεσία της Χώρας, για να γίνει πραγματικότητα το όνειρο του λαού για μια ενιαία Κύπρο.
Η δικτατορία
Την 21η Απριλίου 1967, τα τανκς καταλαμβάνουν το κέντρο της Αθήνας. Καταλύουν τη Δημοκρατία και καταδικάζουν ένα ολόκληρο έθνος στο επτάχρονο σκοτάδι της δικτατορίας. Ο Θεοδωράκης, πρώτος απ’ όλους τους Έλληνες υψώνει τη φωνή του για να υπερασπιστεί τη Δημοκρατία. Με την βουλευτική του ιδιότηταi κάνει έκκληση στη παγκόσμια κοινή γνώμη να καταδικάσει το στρατιωτικό πραξικόπημα. Ακολουθεί ένας νέος κύκλος διώξεων, φυλακίσεων, εκτοπισμών. Για πολλοστή φορά η ζωή του βρίσκεται σε κίνδυνο. Η ζωή του σώζεται χάρη στη διεθνή κατακραυγή για τη φυλάκιση και τα βασανιστήρια που υφίσταται ο ίδιος και η οικογένεια τουii.
Ο Μίκης της Οικουμένης
Μόλις βρεθεί ελεύθερος στο Παρίσι (Απρίλιος 1970) ηγείται του αντιδικτατορικού αγώνα.. Στο Παρίσι 500.000 άνθρωποι συμμετέχουν στην αντιδικτατορική συναυλία και υψώνουν τη φωνή τους ενάντια στη δικτατορία. Δίνει συναυλίες σ’ όλη την Ευρώπη, Ανατολική και Δυτική, τη Λατινική Αμερική, τον Καναδά, την Αυστραλία. Στις ΗΠΑ έκανε πάνω από 100 συναυλίες. Ο συνθέτης υπολογίζει πως κατά την περίοδο 1970-1974 έκανε περισσότερες από χίλιες συναυλίες. Κάθε συναυλία του είναι ένα βήμα έκφρασης για τους εκπροσώπους των εθνικο-απελευθερωτικών κινημάτων απ’ όλο τον κόσμο. Στη συναυλία του στο Μεξικό, μέσα σ’ ένα κατάμεστο στάδιο από χιλιάδες θεατές, υψώνει τη φωνή του ενάντια στο πραξικόπημα του Πινοσέτ στη Χιλή.
Ο Θεοδωράκης διαμεσολαβεί για να λυθεί το παλαιστινιακό πρόβλημα. Ο Αλλόν, ο Αντιπρόεδρος της Ισραηλινής Κυβέρνησης, τον επιφορτίζει με μυστικές επαφές με τον Αραφάτ. Πράγματι ο Θεοδωράκης συναντιέται με τον Αραφάτ και επιτυγχάνει να καθίσουν για πρώτη φορά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, οι ηγέτες των δύο αντιμαχόμενων στρατοπέδων. (Τύνιδα, 1972).
Ο Θεοδωράκης έχει γίνει πλέον ο Μίκης της Οικουμένης, ο αγωνιστής της Ελευθερίας και της Ειρήνης, ο συνοδοιπόρος κάθε αγωνιζόμενου λαού. Όμως ο Μίκης δεν μπορεί να είναι ευτυχισμένος όσο στην πατρίδα του επικρατεί ο φασισμός. Και τότε γι άλλη μια φορά κάνει το μεγάλο άλμα. Προτείνει δημόσια στον Κωνσταντίνο Καραμανλή (μεγάλο πολιτικό του αντίπαλο την περίοδο 1960-1967) να επιστρέψει στην Ελλάδα και να αναλάβει την διακυβέρνηση του τόπου, ώστε να αποκατασταθεί η δημοκρατία. Ο Καραμανλής πράγματι δέχεται την πρόταση και ύστερα από λίγους μήνες (Ιούλιος 1974) η Δημοκρατία επανέρχεται στην Ελλάδα.
Ένας Ελεύθερος Άνθρωπος
Ο Θεοδωράκης είναι πάνω από όλα ένας ελεύθερος άνθρωπος. Μέσα στα 70 περίπου χρόνια δράσης και δημιουργίας θα βρεθεί χιλιάδες φορές αντιμέτωπος με την εξουσία. Θα συγκρουστεί με κάθε κατεστημένο. Κοινωνικό, πολιτικό, κομματικό, καλλιτεχνικό… Η Σκέψη του πάντα πρωτοποριακή, ρηξικέλευθη, ανατρεπτική. Ξεσηκώνει θύελλα αντιδράσεων και αντεκδικήσεων από τους διάφορους μηχανισμούς εξουσίας. Εν τέλει, χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα. Ο Μίκης είναι σαν τη Μουσική. Δεν φιμώνεται.
Η φιλία των λαών
Ο Θεοδωράκης πιστεύει ότι για να υπάρξει ειρήνη και οικονομική ανάπτυξη για όλες τις χώρες του πλανήτη πρέπει να μην υπάρχουν στρατιωτικοί συνασπισμοί. Τη δεκαετία του 1980 προτείνει τη διάλυση του ΝΑΤΟ και του Συμφώνου της Βαρσοβίας. Πριν από λίγες ημέρες (30/3/09) πρότεινε τη διάλυση του ΝΑΤΟ.
Μαζί με τον Τούρκο συνθέτη Ζουλφού Λιβανελί και τον συγγραφέα Αζίζ Νεσίν ιδρύουν, το 1986 την Επιτροπή Ελληνοτουρκικής Φιλίας. Συμμετέχουν προσωπικότητες από όλα τα πολιτικά κόμματα και των δύο κρατών. «Τα μέλη της επιτροπής οραματίζονταν ένα κίνημα ειρήνης και φιλίας μεταξύ τού ελληνικού και τού τουρκικού λαού, που θα ξεκινούσε από τους απλούς πολίτες, μακριά από τις κυβερνήσεις των δύο χωρών και τις κάθε είδους πολιτικές σκοπιμότητες10». Μια νέα επικοινωνία ξεκινά ανάμεσα στα δυο κράτη αλλά κυρίως ανάμεσα στους δύο λαούς.
Ένας στοχαστής
Στα εφηβικά του χρόνια ο Θεοδωράκης ψάχνει να ανακαλύψει τον πυρήνα της ανθρώπινης ύπαρξης αλλά και του ίδιου του Θεού. Εισάγει στη νεοελληνική φιλοσοφική σκέψη τη θεωρία της «Συμπαντικής Αρμονίας», που βασίζεται στη διδασκαλία των πυθαγορείων. Θεωρία που η ευρωπαϊκή επιστημονική κοινότητα μελετά ήδη από το 2006iii.
Το 1987 παρουσιάζει το «Αντι-μανιφέστο»11. Τη φιλοσοφική, ιδεολογική και πολιτική πρόταση για τις σύγχρονες εξελίξεις. Προτείνει την αναθεώρηση της σχέσης πολίτη-εργασίας και προτάσσει την ανάγκη για ένα «νέο μοντέλο κουλτούρας». Για τον Θεοδωράκη το μέγιστο πρόβλημα σήμερα είναι το τραγικό γεγονός ότι ενώ ο άνθρωπος μπορεί να κερδίσει πλούτο από τη «βιομηχανία της ειρήνης» επιλέγει τη «βιομηχανία του πολέμου». Καλεί τον άνθρωπο να αναρωτηθεί για την ουσία της ύπαρξης του, της ίδιας του της φύσης. Ποιό είναι εκείνο το στοιχείο της ανθρώπινης ύπαρξης ή της ανθρώπινης φύσης που κάνει τον άνθρωπο, όσο περισσότερη δύναμη αποκτά τόσο περισσότερο να διψά για την εξουσία και τον πόλεμο;
Ο Θεοδωράκης έχει εκδώσει, πέραν της πεντάτομης αυτοβιογραφίας του, περισσότερα από 30 βιβλία. Μελέτες για την μουσική και τον πολιτισμό. Αναλύσεις για την μεταπολεμική ιστορία της Ελλάδας αλλά και για τις πολιτικές και φιλοσοφικές του Ιδέες. Στην πραγματικότητα όμως τα χειρόγραφα του αριθμούν πολλές χιλιάδες σελίδες. Το σύνολο του αρχείου του καταλαμβάνει 200.000 σελίδες.iv
«Κάθε άνθρωπος πρέπει αυτή τη στιγμή να προσεύχεται και να παλεύει για την ειρήνη».
Με αυτήν την πρόταση τελειώνει μία δήλωση συμπαράστασης προς την Παλαιστίνη. Αυτή η προσευχή και η πάλη όμως δεν αφορούν μόνον την Παλαιστίνη. Όταν βομβαρδίζεται η Σερβία (1999) ο Θεοδωράκης συμμετέχει με την ορχήστρα του στη μεγάλη διαδήλωση στο Σύνταγμα. Στη συνέχεια, πηγαίνει στο Βελιγράδι και δίνει μια μεγάλη συναυλία-συμπαράστασης στον σερβικό λαό. Προσφεύγει στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης και υποβάλλει μήνυση κατά της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας του ΝΑΤΟ. Την ίδια χρονιά συλλαμβάνεται ο Οτσαλάν. Ο Θεοδωράκης συλλέγει μέσω της ιστοσελίδας του υπογραφές από όλο τον κόσμο για μια δίκαιη δίκη του Οτσαλάν και τη διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του κουρδικού λαού.
Ο Θεοδωράκης διαφωνεί κάθετα με την τρομοκρατία.
Ήδη από το 1989 έχει καταγγέλλει με δριμύτητα την τρομοκρατία στην Ελλάδα. Οι τρομοκράτες της «Ι7Ν» του «απαντούν» με υβριστικές επιστολές στις εφημερίδες.
11η Σεπτεμβρίου 2001. Ο Θεοδωράκης συγκλονισμένος από το θάνατο χιλιάδων αθώων εργαζόμενων στους «Δίδυμους Πύργους», κάνει μπροστά τις τηλεοπτικές κάμερες την ακόλουθη προφητική δήλωση: «…ο ιμπεριαλισμός και η τρομοκρατία είναι δύο δεινόσαυροι που στο άμεσο μέλλον θα αναμετρηθούν με τραγικές συνέπειες για την ανθρωπότητα».
Όταν ξεσπά ο πόλεμος στο Αφγανιστάν (2002) και στο Ιράκ (2003) ο Θεοδωράκης θα ενώσει τη φωνή του με τα εκατομμύρια των ανθρώπων που απαιτούν να σταματήσει ο πόλεμος.
Μια βιωμένη ιδεολογία
Η λέξη Ελευθερία , για τον Θεοδωράκη, δεν είναι μια διανοουμενίστικη έννοια, θέμα συζήτησης τις ώρες της σχόλης. Είναι ιδεολογία. Ο ίδιος είναι μια βιωμένη ιδεολογία. Παντοτινός εραστής της Δημοκρατίας βρίσκεται, επί 70 χρόνια, σε ένα διαρκή διάλογο με τους ανθρώπους και τους προτείνει , μέχρι σήμερα που γράφονται αυτές οι γραμμές, μια συγκεκριμένη στάση ζωής. «Είναι ο δρόμος της πάλης, της μόρφωσης, της πνευματικής, της ηθικής και ψυχικής καλλιέργειας, τού σεβασμού και της ευθύνης». .Κινητήριος δύναμη σ’ αυτόν τον προμηθεϊκό αγώνα του ανθρώπου, η Αγάπη. Γράφει χαρακτηριστικά στη δεκαετία του 1960: «Ας διδάξουμε τη Νεολαία μας πως Δημοκρατία σημαίνει αγάπη, Ειρήνη σημαίνει αγάπη, Ελευθερία σημαίνει αγάπη. Το μεγάλο το ακατανίκητο όπλο μας θα πρέπει να είναι σε κάθε στιγμή η Αγάπη. Για όλο το λαό χωρίς διάκριση. Και για τον φτωχό και για τον πλούσιο και για τον δεξιό και για τον αριστερό και για τον φυλακισμένοv και για τον φρουρό. Το μίσος μας ας φυλαχτεί μονάχα για τη φούχτα των εχθρών τού λαού μας που τόσο περιφρονητικά μας μισούν και μάς καταπιέζουν». Σε μια τηλεοπτική συνέντευξη πριν από μερικά χρόνια, η δημοσιογράφος χαρακτήρισε τον Θεοδωράκη ήρωα. Κι εκείνος, με τη γλυκιά σεμνότητα που τον διακρίνει απάντησε: «Δεν είμαι ήρωας. Οι ήρωες πεθαίνουν νέοι. Είμαι ένας πολίτης που κάνει το καθήκον του».
Η Κίνηση Ανεξάρτητων Πολιτών
Τον Ιούνιο του 2010, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, δια του πρωθυπουργού της χώρας Γιώργου Παπανδρέου, δεσμεύει τη χώρα στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και στις Ευρωπαϊκές Τράπεζες. Παραβιάζοντας κατάφωρα το Σύνταγμα, ο τότε υπουργός οικονομικών Παπακωνσταντίου, υπογράφει χωρίς την έγκριση της Βουλής των Ελλήνων -γεγονός που συστήνει συνταγματικό πραξικόπημα- τη δανειακή σύμβαση, με την οποία η Ελλάδα παραιτείται «αμετάκλητα και άνευ όρων» από την εθνική της κυριαρχία! Πιστός στο καθήκον του ο Μίκης Θεοδωράκης, βγαίνει γι άλλη μια φορά στις επάλξεις του Αγώνα. Ήδη με σειρά συνεντεύξεων από το 2009, προειδοποιεί το λαό για το επερχόμενο κακό επισημαίνοντας, για πολλοστή φορά, ως αιτία της κακοδαιμονίας μας την εξάρτηση του πολιτικού συστήματος από τους ξένους και κυρίως τις ΗΠΑ. Από τη δεκαετία του 1990, καταδικάζει τις συντονισμένες και χρηματοδοτούμενες από ξένα ιδρύματα προσπάθειες από-εθνοποίησης και αφελληνισμού -με αποκορύφωμα τα γνωστά σχολικά βιβλία των Ρεπούση-Δραγώνα- και συνεχίζει αδιάλειπτα τον αγώνα της υπεράσπισης της ελληνικότητας. Την 1η Ιουνίου 2010, καταθέτει τις επτά προτάσεις «για τον πολιτισμό και την έξοδο από την κρίση». Τον επόμενο μήνα καταγγέλει: «οι ξένοι ονειρεύονται την καταστροφή της Ελλάδας» και τον Δεκέμβριο επισημαίνει: «Ειδικά σήμερα[…] ο Πατριωτισμός τείνει να καταστεί κυρίαρχο στοιχείο στην ζωή της χώρας μας καθώς αντιμετωπίζουμε μεγάλους κινδύνους, φανερούς και ύπουλους που απειλούν την πεμπτουσία της Ελληνικότητας και φτάνουν ακόμα και στο σημείο να έχουν στο στόχαστρό τους την ίδια την εδαφική μας ακεραιότητα». Την 1η Δεκεμβρίου 2010, μέσα στο ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, εκφωνεί την Ιδρυτική Διακήρυξη της Κίνησης Ανεξάρτητων Πολιτών. Καλεί το Λαό να ενωθεί και να αγωνισθεί για την απελευθέρωση της πατρίδας από στην ξένη κατοχή και την εξάρτηση. Θεμελιώδεις αρχές της Κίνησης Ανεξάρτητων Πολιτών είναι η Εθνική Ανεξαρτησία, η Λαϊκή Κυριαρχία και η Πατριωτική Αναγέννηση. Στις 26 Ιουνίου 2011, από την πλατεία Καρατάσου στη Νάουσα, καλεί τους ανεξάρτητους πολίτες να ενωθούν σε ένα μεγάλο Παλλαϊκό Πατριωτικό Μέτωπο. , με πρωταρχικό στόχο «να απαλλαγούμε από το Μνημόνιο-Τρόικα-ΔΝΤ και να χαρακτηρίσουμε άκυρες όλες τις Δεσμευτικές Συμβάσεις, Συμφωνίες που υπέγραψε η Κυβέρνηση του Μνημονίου». «Τελικός σκοπός του Κινήματός μας», αναφέρει στην ομιλία του, « είναι η οριστική κατάκτηση από το Λαό μας της Εθνικής μας Ανεξαρτησίας και της διακυβέρνησης της χώρας από τους εκπροσώπους του Παλλαϊκού Πατριωτικού Μετώπου, που φιλοδοξούμε να σχηματίσουμε μαζί με όλες τις υπόλοιπες ανεξάρτητες δυνάμεις που παλεύουν σήμερα για τον ίδιο σκοπό. Να εκπονήσουμε ένα νέο Σύνταγμα και νέους θεσμούς, που να υπηρετούν το Όραμα της Άμεσης Δημοκρατίας. Με τη δύναμη του Ενωμένου Λαού να επιβάλουμε ισότιμες σχέσεις με όλους τους Λαούς. Να εξασφαλίσουμε με κάθε τρόπο την Εδαφική μας Ακεραιότητα και τέλος με ένα σύγχρονο επιστημονικό και ρεαλιστικό πρόγραμμα ανάπτυξης να προσπαθήσουμε να προσφέρουμε πρόοδο και ευτυχία στον ελληνικό λαό και υπερηφάνεια, εκτίμηση, λάμψη και σεβασμό στην πατρίδα μας την Ελλάδα».
Σημειώσεις
* Από το Άξιον Εστί σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη και μουσική Μίκη Θεοδωράκη
- Ο Θεοδωράκης διατέλεσε συνολικά 4 φορές βουλευτής ( 1964, 1981,1985, 1989)
- Ο Θεοδωράκης φυλακίστηκε στην Γενική Ασφάλεια Αθηνών, στις φυλακές Αβέρωφ, και στο στρατόπεδο του Ωρωπού. Εκτοπίστηκε μαζί με την οικογένεια του στη Ζάτουνα, ένα ορεινό χωριό της Αρκαδίας επί ένα χρόνο. Εκείνη την περίοδο δημιουργήθηκε μία Παγκόσμια Επιτροπή από διανοούμενους, καλλιτέχνες και απλούς πολίτες, με αίτημα την απελευθέρωση του Θεοδωράκη. Στην Επιτροπή συμμετείχαν μεταξύ άλλων οι: Άρθουρ Μίλερ, Ντμίτρι Σοστακόβιτς, Ιγκόρ Στραβίνσκυ, Λουί Αραγκόν, Σερ Λόρεν Ολίβιε, Λέοναρντ Μπερνστάιν, Χάρολντ Πίντερ, Πιέρ Μπουλέζ κ.ά.
- Μάϊος 2006. Διεπιστημονικό συνέδριο στην Κρήτη με τίτλο Συμπαντική Αρμονία, μουσική και επιστήμη Βλπ. Πρακτικά συνεδρίου, Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2007
- Ο συνθέτης χάρισε το αρχείο του στη «Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας Λίλιαν Βουδούρη» στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Βλπ σχετικά www.mmb.org.gr
- Την εποχή που γράφτηκε το κείμενο (10ετία 1960) στην Ελλάδα υπήρχαν περίπου 6.000 πολιτικοί κρατούμενοι. Πολλοί από αυτούς ήταν καταδικασμένοι σε θάνατο αλλά οι ποινές αυτές δεν εκτελέστηκαν.
- Οι υπογραμμίσεις δικές μου.
- Ο τίτλος τού άρθρου είναι από το κείμενο του Ρωζέ Γκαρωντύ (βλπ. παραπομπή Νο 2)
- Επίσημη ιστοσελίδα: www.mikis-theodorakis.net
Κούτουλας Δημήτρης Ο Μίκης Θεοδωράκης ως δημιουργός κοινωνικού πλούτου στην Κρήτη και στην Ελλάδα, στο Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου με τίτλο Μίκης Θεοδωράκης Ο άνθρωπος, ο δημιουργός, ο μουσικός, ο πολιτικός και ο οικουμενικός σ.σ. 96,97,Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χανίων, Χανιά Δεκέμβριος 2006. Θεοδωράκης Μίκης Πού να βρω τη ψυχή μου, Τόμος Ιδέες, σ. 351, Εκδ. Οργανισμός Λιβάνη, Αθήνα 2002 Θεοδωράκης Μίκης Αντιμανιφέστο σ.σ. 11-54, Γνώση, Αθήνα 1998 Πετρίδης Παύλος Ο Πολιτικός Θεοδωράκης , σελ. 85, Εκδ. Άγγελος Σιδεράτος-Προσκήνιο, Αθήνα 1997